2024 Deel 4 Fryslân, Noord en Midden

Door mijn vroege terugkomst in Nederland, verblijf ik geruime tijd in Friesland. Aan de ene kant om de buitenkant van de Asmara wat op te knappen voor een eventuele verkoop, maar ook omdat ik nu meer tijd heb om wat meer bijzondere plaatsten te bekijken en te filmen.

Burdaard

Op 4 juli laat ik Dokkum achter me en vaar de Staande mast route verder via de Dokkumer Ee. Mijn eerste stop is al snel in Janum, een mooie marrekrite tussen de weilanden aan de Dokkumer Ee. Ik blijf hier drie dagen liggen, doe wat binnen klusjes en geniet van de natuur. Zondag 7 Juli krijg ik nog een heuse storm over me heen met de hele dag wind 8 met uitschieters naar 10 Bft. Ik lig continue op een helling tegen de steiger aan, maar gelukkig met genoeg fenders ertussen. Als ik iets buiten hoor, blijkt de antenne van Digitenne door de wind van zijn voet afgebroken te zijn. Altijd wat.

Op 8 juli vertrek ik weer verder richting Leeuwarden op de Dokkumer Ee en vaar het haventje bij Birdaard (Fries Burdaard). Ik boek hier 3 nachten, kijk voetbal EK 1/2 finale Frankrijk-Spanje en Nederland-Engeland. Frustratie alom!
Burdaard is een een klein maar gezellig dorp, Aan de staande mast route Noord, hier ook wel de Elfstedenvaarroute genoemd, hier loopt de Dokkumer Ee, letterlijk dwars door het dorp. een dorp met het centrum tussen de twee bruggen, waar je bij aankomst of vertrek bij de Noordelijke brug €3,50 in een klompje betaald voor passage. Overnachting tussen de bruggen of in de haven is niet gratis, maar volgens mij wel misschien de goedkoopste van Nederland. Boot 10-12 €8,-
Het haventje tussen de twee bruggen is niet groot, maar qua diepte hetzelfde als de Dokkumer Ee. Qua lengte en breedte voor boten tot 12 meter, maar langszij tussen de bruggen op de Ee is plaats genoeg. De molenaar Jan Tollenaar is tevens havenmeester en beheerder en komt aan het einde van de dag de havengelden innen. In de molen zijn ook vele meelsoorten en andere ingrediënten te koop voor het zelf bakken van brood aan boord. Ook is er “Bakkerswinkeltje” met niet alleen brood maar ook groente, fruit en diverse kruideniers waren. Ook is er aan bakboord zijde bij de eerste brug vanuit het Westen een Café/Cafetaria “De Witte Olifant”. Met lunches en versnaperingen voor iedereen.
Lopend vanaf de haven langs molen en de NW kade staat er meestal een particulier kraampje bij een van de huizen, met seizoen verkoop en bv eieren 10 voor €2,-. Een paar stappen terug is een steegje dat leid naar het Ruurd Wiersma museum. Openings tijden di-zo 13:00 – 16:30 (alleen ’s zomers) Een bezoek de moeite waard en inspirerend verteld door een vrouw van de stichting Ruurd Wiersma, Attje de Roo. Attje bedankt voor de heldere vertelling. Voor alle staande mast route zeilers en andere motorboten dit bezoek mag je niet missen

Ruurd Wiersma museum

Spraakmakende gast in een ‘heel gewone’ wereld

Ruurd Wiersma wordt in1904 in Rinsumageest geboren in een boerenarbeidersgezin. Van een onbezorgde jeugd is geen sprake. Hij verliest al jong zijn moeder. Als hij eenmaal zijn grote liefde vindt, steken de voorgangers van twee kerkgemeenschappen een stokje voor hun ‘verkering’. Het meisje is ‘van een andere kerk’ (de Hervormde) en Ruurd was Gereformeerd. Ruurd ontwikkelt scepsis jegens de kerk als instituut, maar blijft geïnspireerd door de Bijbel. 
Ruurd koppelt de bijbelverhalen moeiteloos aan zijn belangstelling voor ingrijpende rituele en vrolijke gebeurtenissen. De natuur en religieuze verhalen zijn sterk bepalend voor Ruurd’s innerlijke wereld. Met mondharmonica en trekzak ondersteunt hij zijn gevoel voor muziek. Nadat Mieke Telkamp haar lied “Waarheen, waarvoor“ uitbrengt, typeert hij dit als: “Hier zit alles in dat een mens nodig heeft”. Eenvoud is zijn handelsmerk.

Rond zijn twintigste verhuist Ruurd naar Noord-Holland. Hij ging in den Helder aan de slag. Ook werkt hij mee aan de drooglegging van de Wieringermeerpolder. In de 2e oorlog moet hij naar Thüringen voor de Duitser “Einzats”en na afloop van de oorlog ging hij aan de slag in de Noordoostpolder. Begin jaren vijftig komt hij terug in Rinsumageest. Vanaf 1955 woont Ruurd in Burdaard. Vanaf dit moment verdient hij de kost als melkvaarder. Met een praam vol melkbussen vaart hij op en neer tussen melkfabriek en boeren. Zijn leven speelt zich af tussen rietkragen, rammelende bussen, bruggen, zwanen en ander wild. Ook in het dorp Burdaard wordt “boze Ruurd” niet echt begrepen.

Niet te stuiten

Dorpsgenoten en bekenden dringen er bij het zien van de muurschilderingen op aan dat hij ook schilderijen gaat maken. Ruurd gebruikt daarvoor hardboard en fietslak. Deze vorm van kunst wordt Naïeve kunst genoemd, geen diepte, alleen basis kleuren. Wiersma is niet meer te stuiten en schildert tot diep in de nacht. Vrijwel alles valt ten prooi aan zijn kunstnijverheid: de kolenkit, het bed, vazen en  flessen. Op zijn instappers staan Adam en Eva afgebeeld in de Hof van Eden. De collectie staat nog steeds in het huis, inclusief de grote fles “boerenjongens op brandewijn” voor zijn gasten en kunstvrienden.

Leeuwarden

Het is 11 juli 2024, 12:10 we laten Burdaard achter ons en varen door naar Leeuwarden. Hier moet ik een stop maken om in een electronica winkel een nieuwe schakelaar te kopen voor boven mijn eettafel. De huidige schakelaar heb ik uit het plafond getrokken omdat dat slechts plastic schrootje zijn. Helaas blijkt dat niet te lukken. Er is geen gedetaileerde electronica winkel in Leeuwarden. Dus weer een reparatie in verschiet. Ik hoop werkelijk dat ik nog aan enig lakwerk toe kom, het weer is er niet naar met continue al die buien, wat een “K” zomer

Franeker

Ik meer af samen met een zeilboot aan de kade 100 meter na de brug. Havengeld 15,95. Bij het aanmeren struikel ik over een tros en val achterover met mijn onderrug tegen de stalen bolder aan, Ik heb er twee dagen last van gehad. De volgende. morgen bekijk ik de weersituatie voor die dag en dat ziet weer niet best uit. Uit het zuid-westen komt weer een puist regen aan die van het middaguur tot in de nacht zal duren, heerlijke zomer in Nederland.
Ik wilde hier het planetarium gaan bezoeken en wat drone beelden maken, helaas geen zon. Ik bezoek wel het planetarium en voor die tijd zie ik kans om nog een paar korte beelden te maken met de Drone. Natuurlijk heb ik ook de nodige foto’s en film gemaak. in het museum. Maar omdat heel veel achter glas zit is het lastig, door de reflecties zie ik steeds mezelf staan. Maar we moet het er mee doen. Ik bekijk de mogelijkheden om hier vandaan naar Workum te varen om daar het Jopie Huisman museum te bezoeken, maar er zijn slechts 2 opties;
1. Door naar Harlingen, het wad op, bij Kornwerderzand weer naar binnen het IJsselmeer op en dan Hindeloopen in.
2. Terug naar Leeuwarden, langs zuid Leeuwarden het gebaande pad richting Warten of Wergea.
Optie 1 is me te veel omvaren, dus besluit ik op zeil terug te varen richting Leeuwarden, de restricties die er gisteren op de spoorbrug(gen) waren, zijn er niet meer. De temperatuur is afgezakt tot 13 graden, dus de kachel gaat maar weer aan. Ik besluit nog een nacht te blijven liggen, aan de ene kant op de hoop dat de zon schijnt en ik nog wat drone beelden kan maken en aan de andere kant om ik geen zin heb om in de regen terug te varen.

Planetarium – Eise Eisinga (27-2-1744/27-8-1828)

Wie was Eise Eisinga

Eise Eisinga werd op 21 februari 1744 in Dronrijp geboren. Daar volgde hij ook de lagere school. Zoals veel kinderen in die tijd moest hij thuis komen werken, in zijn geval in de wolkammerij van zijn vader. Naast het wolkammen nam hij van zijn vader de interesse over voor zaken als sterrenkunde en wiskunde. Hij was zó leergierig dat hij al op jonge leeftijd wekelijks naar Franeker liep, waar hij met Willem Wijtses, een wolverver, de wiskundeboeken van Euclides bestudeerde. Op 24-jarige leeftijd trouwde Eisinga met Pietje Jacobs, waarna hij zich in 1768 als wolkammer in Franeker vestigde.

Het zonnestelsel in zijn woonkamer

Zijn grote kennis van de wis- en sterrenkunde kwam Eisinga goed van pas toen in mei 1774 onrust uitbrak naar aanleiding van de voorspelling van Eelco Alta. Om de mensen een juist beeld van het zonnestelsel te geven bouwde hij in zijn woonkamer een model van het zonnestelsel. Tussen zijn allereerste idee en de uiteindelijke realisatie verstreken zeven jaar. Sinds 1781 volgt het model van Eisinga zeer nauwkeurig de banen van de 6 planeten uit ons zonnestelsel.

Daarmee is het het oudste planetarium ter wereld dat nog werkt. Om het een plek in zijn woonkamer te kunnen geven, moest Eise het zonnestelsel een biljoen (duizend millimeter) keer verkleinen. Dat betekent dat één millimeter aan het plafond in werkelijkheid overeenkomt met een miljoen kilometer!.

In het centrum van de zon staat de zon, en de planeten draaien daar omheen.
Op het moment dat Eise zijn planetarium bouwde, waren er nog maar zes planeten bekend. Van binnen naar buiten waren dat: Mercurius, Venus, de aarde, Mars, Jupiter en Saturnus.
Saillant detail: Alle klokken in het planetarium geven de Franeker tijd aan. dit is de lokale zonnetijd zoals men die vroeger aflas van een zonnewijzer. Tegenwoordig hanteren we de Midden Europese tijd. Hierdoor moet er 40 minuten bij de lokale tijd worden opgeteld. In de zomerperiode moet een extra uur worden bijgeteld.

Geïnteresseerd geworden? Bent je een keer in Franeker, dan is daar veel te zien, maar een bezoek aan het Planetarium mag je niet overlaan.

Terug richting Leeuwarden, naar Warten,Frl.

In Franeker ben ik op 11 juli het voordek bezig en glij uit, waardoor ik achterover val met mijn rug op de metalen bolder van 15 cm doorsnee. Bij het opkrabbelen hapte ik naar lucht.
Op 13 juli vaar ik weer terug richting Leeuwarden. Zuid van Leeuwarden passeren weer 2 spoorbruggen en een andere brug en stomen nu op richting Warten (Wartena) vlak daarvoor meer ik af aan een marrekrite PR3. Iemand op marktplaats heeft interesse in mijn Diesel pomp, ooit nieuw gekocht destijds ivm met tank perikelen,, maar nooit gebruikt. Nieuwprijs (nog in de doos €90,55) mag nu weg voor €75,-. Die persoon wilde hem komen halen dus, misschien morgen in Warten. Het weer blijft maar ver onder de maat, gisteren 13 graden en kachel weer aangehad, vandaag en de komende dagen alleen maar regen. wanneer ik moet gaan lakken weet niet of er nog zomer komt.
Uit Warten vandaan wilde ik aanvankelijk naar de Alde Feanen, het hart van Friesland, zie de film hierover.
Maar omdat ik nog steeds veel pijn heb en amper slaap, besluit ik in Grou een dokter te bezoeken. Deze heeft mij onderzocht en constateerde geen rib breuk(en). Adviseerde pijn stillers, maar daar ben ik niet zo van. Het moet dus weer over zijn voor dat ik een meisje wordt. Na wat boodschappen nu teruggevaren naar de Alde Feanen, wachten op een paar dagen droog weer (als dat ooit nog komt) om wat roestplekken en lakwerk te doen.