Deel 6 Lake Vanern en Trollhättan kanaal tot Göteborg (Youtube 17)

Mariestad

Uitgechecked Gota kanaal om 0850 voor de laatste sluis, bestemming Mariestad.
Mariestad een middelgrote plaats met veel voorzieningen afstand van Sjotorp 12 Nm richting zuid. Ik had prima weer, wind W 2-4 Bft. temperatuur 20 graden, blauwe luchten met witte cumulus. De kade om af te meren in Mariestad is lang maar hoog. Helemaal aan het einde is nog een beperkte mogelijkheid om langszij te liggen met lage steigers. IK maak hier wederom wat drone beelden en bezoek de supermarkt. De kade is gezellig met veel restaurants en heuse promenade.

Lake Vanern laatste archipel

De volgende morgen 29/7 vertrek ik om 10.00 uur voor de verdere oversteek van Lake Vanern. Er ligt nog de laatste archipel die ik bezoek. Ook hier weer prachtige landschappen en passages. Om 15.20 laat ik mijn anker vallen in Lill-Eken Snesund. Er liggen dan al twee andere boten voor anker. We gaan maar weer eens wat drone beelden maken, dat kan uiteraard alleen als de wind onder de 4 Bft is en het niet regent. Maar nu is het een blauwe hemel en 23 graden. Ik heb twee wassen gedraaid en opgehangen. En na een uurtje of twee begint het toch te spetteren, dus maar naar binnen gehaald. Ik geniet weer van deze mooie omgeving en als ik rond 17.30 met een glaasje whiskey op het achterdek zit lichten de andere twee ankeraars hun anker en verdwijnen, waarheen, wie weet? Ik ben weer alleen.

Problemen

De volgende morgen om 09.55 licht ik anker met de bedoeling om nu de rest van het Lake Vanern over te steken een stretch van ongeveer 34 Nm. Licht bewolkt, wind ZW 2-4 Bft. Temperatuur 18,5 graden. Maar zover komt het niet, vlak voor de uitgang van de archipel, begint mijn plotter ineens te re-booten en geeft na herstart wel alle satellieten maar maakt er geen verbinding mee. Ik weet nu dus niet meer waar ik vaar en dat in een gebied met rotsen en ondieptes.
Nu scan ik als ik een nieuwe route maak ook altijd een potentiële ankerplek of aanlegplek rond het aankomst punt, zodat ik daar niet naar hoef te zoeken op dat moment. Ik plaats dan een of meerdere waypoints met een anker symbool in het gebied waar ik wil ankeren. Het is altijd handig als je bij problemen of slecht weer weet waar je naar toe kunt uitwijken, anker plekken gebaseerd of huidige wind voor de komende nacht.
Zo dus ook nu, ik wist dat ik vlak langs een baai voer, waar ik zo’n waypoint had neergezet. Dus ik gokte erop dat het de baai was waar ik nu langs ging. Ik besluit met dit probleem hier te gaan ankeren. Heel voorzichtig draai ik die baai en en zie iets verderop gelukkig een zeilboot van een meter of tien afgemeerd bij een huisje. Dat gaf me vertrouwen dat ik hier ook kon varen, maar nu dus alleen op mijn dieptemeter.
Bij drie meter diepte vond ik het welletjes en liet mijn anker vallen, om 11.00 in een beschuttte baai bij Skavudden. Zo nu eerst de problemen oplossen.
Plotter
De plotter weer uitgeschakeld en opnieuw opgestart, naar instellingen, systeem, GPS satellieten. Na een kort tijdje kwamen alle satellieten weer in beeld en na een paar minuten werd er weer verbinding gemaakt en had ik een fix. Asmara stond weer op positie. Niet langer over nadenken waarom allemaal, maar klaar.
Waterpomp
Als ik mijn motor uitzet hoor ik een pomp lopen. Een pomp? Wat is dit nu? Ik probeer te luisteren. waar dat geluid vandaan komt, ja van onder de vloer, maar daar zitten allerlei pompen. Nu heb ik ooit in mijn drinkwatertank voor, een bilgepomp in gebouwd, die via mijn gootsteen afvoert naar buiten. Bij vermoeden van verontreinigd water kan ik dus altijd mijn watertank leeg pompen middels een paneeltje met een zekering. Dus dacht ik laat die zekering is los halen, zo’n insteek glaszekering die je met een cent als gereedschap een kwart slag kunt draaien om eruit te halen. Nou dat wilde dus niet lukken. Uiteindelijk paneeltje er af geschroefd en voedingsdraad doorgeknipt, zal gesoldeerd. Maar helaas pump bleef lopen. Vlak onder dat paneeltje zit een analoge meter van de drinkwater tank, die ik pas nog opgevuld had (850 ltr) en die stond op half!!!! Toen viel het kwartje, ik opende mijn vloerdeel en ja hoor de drinkwater pomp liep en spoot zijn water driftig in de rondte, dus meteen de schakelaar van de drinkwater pomp uitgezet. Inmiddels was 600 liter water mijn bilge in gelopen en ook nog over de nodige Electra gespoten. Toen heb ik eerst maar een borrel genomen. Het was nog altijd zonnig dus dak vol open gezet, vloerdelen open en maar laten drogen.
Na enige tijd ben ik de machinekamer ingekropen om de aard van de lekkage op te sporen, nou dat had ik snel gevonden. Een waterslang was volledig van het waterfilter afgeschoten en spoot dus als een swingende tuinslang in de rondte. De klem zat nog op de slang, of niet goed vastgedraaid of vergeten vast te draaien en als de pomp geen tegendruk kan opbouwen stopt hij dus ook niet, net of je de kraan openzet en vergeet dicht te doen, alleen gaat dan je water netjes via de afvoer naar buiten. Probleem opgelost.
Bilgepomp pompt niet
Oh dacht ik, er was nog een uitgesteld probleem, ik was eerder erachter gekomen dat mijn bilgepomp niet meer afzoog terwijl hij wel pompte, ik heb dat toen maar uitgesteld tot een betere gelegenheid. Nu is uitstel niet meer mogelijk want er zit 600 liter water in min bilge. Ik heb een bilgepomp aan boord in de machine kamer met een drieweg kraan, via die kraan kun je schakelen om het bad leeg te pompen in de badkamer of de bilge. Standaard staat hij op bilge.Dit is een elctrische kraan, maar omdat ik gemerkt had dat die niet meer werkte, kun je het elektrisch deel, de motor, eraf halen en de klep met een klein steeksleuteltje verdraaien. Het is een kogelkraan dus je kunt hem helemaal rond draaien. De Pomp aangezet maar geen afzuiging van de bilge, naar de badkamer gelopen en ja hoor daar hoorde ik het afvoerputje slurpen. Dus die kraan stond gewoon verkeerd, maar dat kun je aan de buitenkant amper zien, dus na raadplegen manual ben ik er toch achter gekomen en werd de bilge leeggepompt, 600 meter drinkwater naar buiten, positieve bijdrage van schoon drinkwater aan de natuur.
Lichtgroep batterijen
Al twee keer eerder kreeg ik tijdens ankeren een onderspanning waarschuwing van 10,5 in die groep, waarbij de generator aansloeg. In die lichtgroep zitten 3 dure GEL Mastervolt batterijen van 200Ah elk, geïnstalleerd in 2017 (6jaar oud) en parallel geschakeld.
Ik heb in een eerder stadium niet kunnen achterhalen welke van de 3 de geest gegeven heeft, zodat ik die er tussenuit kont laten en met 2 accu’s van (400Ah) eventueel verder kon. Dus dit probleem blijft als ik met 100% anker kan ik amper 1 dag liggen voor dit optreed, de generator komt dan automatisch aan om weer te laden, maar die moet dan weer te lang lopen om de accu’s op 100% te krijgen. En ik zit krap in mijn diesel, want ik wil Helgoland er mee halen. Dus zoveel mogelijk varen en niet langer dan 1 nacht ankeren. Langs het hele Gota kanaal heb ik dit probleem natuurlijk niet gehad, want ik lag elke dag aan de walstroom. Deze winter dus weer kostenpost erbij, ik wil nu overgaan op Lithium, die gaan 10 jaar mee en dan ben ik 87, dus???

Vanernborg

De volgende dag licht ik mijn anker in de archipel bij Skavudden, de problemen zijn beheerst en we kunnen beginnen aan de laatste oversteek van Lake Vanern van 34 Nm naar Vanernborg. Ik vertrek om 07.40 het weer is nog steeds onbewolkt wind Zuid 2 Bft. Temperatuur 16,7 graden. Golven 0,5-1,0 meter, maar met een wind in de rug is dat prima te doen. We lopen Vanernborg binnen in de passanten haven bakboord uit na de brug. Doe dit niet te kort maar na de tweede boei, het water ervoor is te ondiep. We meren aan de buitenzijde af langszij om 15.35. Deze haven heeft maar enkele langzij plekken, de rest in allemaal neus in. Alhoewel er een bord staat verbden te ankeren (aan te leggen) aan de buitenkant, vond de havenmeester het geen enkel probleem. Op loop afstand is er een supermarkt, over het spoor linksaf de brug over en na de 200 meter rechts. ook hier de nodige drone beelden gemaakt.

Trollhattan(stad)

Vertrek Vanerborg 1-8-23 om 08.50 vanwege de brugopening om 09.00 voor de stretch naar Trollhättan. Een bewolkte dag, er staat geen wind, temperatuur 15,4 graden. Dit zijn de laatste sluizen die we nog moeten doen. Als je zoals ik van Oost naar West vaart, is de eerste sluis die je tegen komt de Brinke-bergskulle van 6 meter verval.
Daarna ben ik doorgevaren tot Trollhättan en ben voor de brug aan stuurboord zijde afgemeerd om 11.15, je ligt aan het park en op korte loop afstand van de oude sluizen en de waterkracht centrale. Deze haven moet betaald worden en kostte 250 SEK, Je kunt dan ook de stad Trollhättan in.
Je kunt er ook voor kiezen om bij Trollhattan door de brug te gaan en dan aan stuurboord voor de 4-traps sluis af te meren deze is inbegrepen in de kanaal prijs. Er is daar wel een restaurant en kiosk en als je een dagje blijft liggen kun je deze sluizen bekijken, maar terug (of vooruit) wandelen richting Trollhättan naar de krachtcentrale ongeveer 3 km.

Trollhättan sluizen

2-8-23 Vertrek van Trollhättan stad om 08.50 naar de 4-traps sluis, welke ik middels een lange wandeling de dag ervoor al bekeken had en verder door naar Gotenborg. Het schutten ging me goed af zie hieronder tip voor solo zeilers. aankomst eerste sluis 09.50.

Feiten over het Trollhättan kanaal:

Bij de opening van de eerste sluizen in 1800 konden schepen met een vrachtcapaciteit van 140 ton passeren. Vandaag, bijna tweehonderd jaar later, vervoert een modern Vänermax vrachtschip tot 4000 ton in het reguliere verkeer. Deze schepen zijn
89 m lang, hebben een breedte van 13,4 m en een diepgang van 5,4 m. Jaarlijks wordt meer dan 3,5 miljoen ton goederen over het kanaal vervoerd. De ontwikkeling van nieuwe en grotere schepen heeft de capaciteit van het kanaal ook vergroot. Met de huidige schepen is het mogelijk om de capaciteit van het kanaal te verdubbelen zonder grote investeringen.

Het Trollhätte-kanaal is 82 km lang. 10 km daarvan is kunstmatig aangelegd, de rest is een natuurlijke waterweg – de rivier Göta Älv. Het niveauverschil tussen het Vänernmeer en de zee is 44 m. Deze verandering wordt opgevangen door zes sluizen: één in Lilla Edet van 6 m. vier bij Trollhättan van in totaal 32 m en één bij Brinke- bergskulle van 6 m. Dubbele bodems in de sluizen zorgen voor een gelijkmatige verdeling van het water. Dit zorgt voor een rustige waterbeweging, zowel tijdens het vullen als tijdens het leegpompen. Voor elke sluis is 8000-12000 m3 water nodig. De minimale waterdiepte in het hoofdkanaal is 6,3 m en de drempeldiepte van de sluizen is 5,7 m bij het laagste waterpeil.

Als bezienswaardigheid voor toeristen zet men bij de waterkrachtcentrale in juli en augustus 1x per dag rond 15.00 de schuiven open, waarna er 300.000 liter water per seconde naar beneden dendert. Vanwege de energie crisis heeft men dit voor 2023 afgelast, ik heb daarom gemeend een kort filmpje daarover op te zoeken op internet en heb deze verkort ingebakken in mijn YouTube film 17.

Betalen
Vaar je van Oost naar West (zoals ik) dan betaal je in de laatste sluistrap bij Trollhättan, van West naar Oost dan is dat de eerste sluistrap bij Trollhättan, dus na de Lill-Edet sluis. Voor het betalen Komt men langs met een draadloos pin apparaat. Contant niet mogelijk. Ik betaalde (2023) € 96,97.

Handige tip voor solo zeilers!
Omdat het verval van het sluizencomplex bij Trollhättan groter is dan bij het Gota kanaal (9 meter) is het voor een solo zeiler lastig om zulke lange lijnen dubbel te beleggen en vast te houden, hoewel gezegd moet worden dat door de dubbel bodem in deze sluizen het water zeer gelijkmatig en rustig in en uit stroomt. Aangezien je zelfs bij veel wind hier weinig hinder van ondervind, besloot ik bij de tweede sluis een andere methode te gebruiken.
Al deze sluizen hebben minimaal 3 ingebouwde noodladders in de wand, verdeeld over de lengte van de sluis, sommige ook nog aan de andere kant.
Inplaats van twee lijnen een voor en een achther, deed ik alleen een korte lijn om de sport van de ladder en op mijn middenbolder en hield daarmee mijn 18 ton netjes aan de kant bij het zakken, wat best snel ging. Na een paar meter gezakt te zijn, lus van de bolder af en over bv 10 sporten lager weer om de bolder. Dit herhaal je een paar keer en is een fluitje van een cent en totaal geen stress. Als je als solo zeiler alle trappen al bezet ziet, vraag of je langszij een boot mee mag liften naar beneden of naar boven, dit voorkomt een hoop gepruts en stress in de sluis.

Vervolg naar laatste sluis en Göteborg

2-8-23 Na deze sluistrap van 4 restte mij nog een sluis Lill-Edet, alvorens verder de rivier de Göta Alv af te varen naar Göteborg. Bij aankomst in Göteborg moest ik nog een half uur wachten op een brug opening maar daarna kwam ik in het centrum. Twee pogingen gedaan om een langszij plek te vinden, maar alle havens vol alleen neus in en daar had ik geen behoefte aan. In 2016 was ik al eens in Göteborg geweest dus een paar onnodig dure lijntjes vond ik ook niet nodig. Dus op mijn gemak doorgevaren naar buiten en ergens bij Angholmen mijn anker gedropt. Zo ik ben nu weer op zee en wel op he beruchte Kattegat.

Vervolg in Deel 7