Winter ’23-’24

Qua weer was het het een rustige winter, een beetje ijs, maar nooit meer genoeg voor een elfsteden tocht op de schaats en dat terwijl ik nog altijd een nieuwe elfsteden vlag aan boord heb liggen. Een kort overzicht van de winter activiteiten.

Dit artikel is weergegeven in YouTube film 2024 Deel 0 – Zijn we er klaar voor?

Lichtgroep batterijen vervangen

De lichtgroep accu’s bestaan bij mij uit 3x 200AH Mastervolt GEL accu’s, van 70 Kg elk. Aangekocht in 2017. Ik had de verwachting dat deze toch dure Mastervolt accu’s langer dan 6 jaar mee zouden gaan, maar het mocht niet zo zijn.
Tijdens mijn terug tocht in 20223 uit Zweden lag ik voor anker en sloeg de generator aan bij 75% accu capaciteit. Die stond ingesteld om aan te gaan bij 45%. Natuurlijk heb ik dit later nog vele malen getest en gekeken of het geen ander probleem was. Maar ook bij uitgeschakelde generator, kreeg ik rond die 75-70% een onderspanning waarschuwing van 10,5Volt. Ik kon maar een ding constateren een of meerdere accu’s overleden.

Dus eenmaal terug in mijn winterhaven in Sassenheim ben ik gaan kijken of ik die set niet kon vervangen voor Lithium accu’s. Ik kwam terecht op een LIFPO4 accu, van 300AH (dit om bij aanschaf dezelfde capaciteit te houden van 600H, welke ik nu had). Deze Iron phosphate accu kostte € 625,- Dus €1250,- voor twee. Dat is dezelfde prijs als ik voor 3x Mastervolt betaald had is 2017.

Ik ben mij dus goed gaan inlezen over het gebruik, laadprotocol en alle do’s en dont’s. Bij de aanschaf werd 10 jaar garantie gegeven (voor wat het waard is)
Besluit genomen en deze accu’s aangeschaft.

Het is van belang om het gebruik en onderhoud goed te bestuderen en niet alleen van de accu, maar ook van de laadbronnen welke (zonnecellen, windmolen, omvormer/lader etc.) deze accu groep moeten gaan laden. En dan 12V of 24V. Dit betekend parallel of serie en parallel. In mijn geval alleen parallel dus twee accu’s van 300AH

De oude accu set

In mijn geval waren dit 3 GEL accu’s van 200AH elk, dit hadden ook AGM kunnen zijn.
Je hebt 300Ah aan mooie AGM-accu’s op de boot. Meer dan genoeg toch? Je kunt ze alleen tot maximaal tot de helft ontladen, anders beschadigen ze. Hou je nog 150Ah over, dat is ook zat. Maar met het laden duurt de laatste 15% heel erg lang waardoor ze in de praktijk vaak maar tot 85% worden opgeladen. Op dat moment hou je dus nog zo’n 100Ah over. Toch moet je ze wel regelmatig tot 100% opladen, anders gaan ze een stuk minder lang mee.

De lithium (LifePo4 ijzer phosphate)

Laten we dan eens kijken naar lithium accu’s (specifiek LiFePO4, de enige veilige oplossing). Deze kun je ontladen tot 20%, en een keertje hierover heen gaan is geen probleem. Ze laden lineair op tot 100%, dus geen gedoe met dat laatste stukje. Hij is dus tot 240Ah probleemloos te gebruiken. Een stuk makkelijker, en bovendien een stuk kleiner. Extra bonus: de spanning blijft heel, heel erg lang, vrijwel gelijk, 13 tot 13,5 volt. Daar kan een AGM-accu niet tegenop.

Belangrijk

Tot zover het simpele deel. Lithium LiFePO4 accu’s kunnen veel hebben, maar er zijn wel een aantal belangrijke spelregels. Als er een individuele cel (er zitten er vier in serie in een 12V accu) verder wordt ontladen dan 2 volt, gaan ze direct kapot. Daarnaast beschadigt de accu bij 4,2 volt of hoger. Daarom heb je een soort verzekeringspolis nodig voor je accu: het Battery Management System (BMS). Deze BMS sluit je accu af als de spanning te laag of te hoog wordt, in de praktijk is dit meestal bij minder dan 2,5 volt of meer dan 3,7 volt per cel. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat het zover komt, de boordapparatuur moet al ingrijpen voordat de BMS dit doet. De BMS is echt een laatste redmiddel.

Zoals hierboven omschreven worden Veel LFP-accus’ worden geleverd met een ingebouwde BMS, leveranciers noemen dit ‘drop-ins’. AGM eruit, LFP erin en klaar. Maar omdat je de overige apparatuur dan niet hebt aangepast, grijpt de BMS snel in. Daalt de spanning onder 10V (4×2,5V), dan krijg je geen waarschuwing van de BMS. Je licht, autopilot en dure navigatiescherm gaan allemaal tegelijk uit, en niet meer aan. De ervaren schipper kent die truc: je houdt gewoon de spanning in de gaten, dan weet je toch waar je aan toe bent?

Let op! Bij het ontladen blijft de spanning van een LFP-accu heel erg constant. Dus hoe ver ben je nu als de spanning van 13,15 gedaald is naar 13,12 volt? Je weet niet hoeveel procent, en dus hoeveel Ah, je nog over hebt. Als de accu bijna leeg is, dan daalt de spanning ineens enorm snel en komt deze binnen een paar minuten onder de 2,5 volt per cel. ‘Ploep’, alles op zwart.

Bij laden geldt hetzelfde, maar dan andersom. De laadspanning blijft heel lang vrijwel constant, rond de 98% schiet hij ineens als een raket omhoog. Opnieuw: ‘ploep’, alles op zwart. Als je aan het laden bent met de dieselmotor (de dynamo), en de stroom er ineens vanaf gaat, dan is je dynamo stuk. Die kan de hoeveelheid stroom die hij nog heeft nergens kwijt, en gaat dus in rook op. Het kan gebeuren dat je dynamo die hoge spanning even op je boordnet zet, dan is het maar afwachten of je autopilot en navigatieapparatuur daar tegenkan.

Samenvattend laden accu
Kort resumerend, voor een 12V accu (voor 24V gewoon met twee vermenigvuldigen)

• Bulk: 14V tot 14,2V (lager, tot 13,8 mag ook)
• Absorptie: uit of zo kort mogelijk
• Float: 13,2V

Bron: Rob Ramsey, Zeilwereld.nl

Broodbakmachine reparatie

Mijn broodbakmachine die ik aan boord heb voor het bakken van broden deed het ineens niet meer toen ik om te testen even een brood wilde bakken in januari 2024. Nader onderzoek leerde dat de tandwiel snaar gebroken was en om de motor as heen gedraaid zat, waardoor de kneedhaken niet meer geworden. Na wat googlen vond ik de snaar voor mijn machine op internet, € 10,- inclusief verzenden en na een demontage YouTube filmpje machine uit elkaar gehaald en snaar vervangen. Het zou zonde zijn om die machine weg te gooien. Hij doet het nu weer goed en kan weer jaren mee.

The link to the English spoken Youtube film https://www.youtube.com/watch?v=UCfR-hoVpao

Please accept YouTube cookies to play this video. By accepting you will be accessing content from YouTube, a service provided by an external third party.

YouTube privacy policy

If you accept this notice, your choice will be saved and the page will refresh.

Accept YouTube Content

Werken, Budget opkrikken

Om het onderhoud en mijn reizen te kunnen blijven doen in financieel opzicht, probeer ik meestal in de zes maanden winter wat werk te vinden om mijn budget wat op ten krikken. De laatste paar jaar wordt dat steeds moeilijker en dat ligt niet aan mij maar als men mijn leeftijd ziet haakt men bevooroordeeld al af, jammer van zo’n mentaliteit. Ik had mij in oktober al weer ingeschreven bij uitzendbureau 65+ en op de vooravond van mijn vertrek op 1 april wordt ik eind februari gebeld voor werk.
Als bijrijder op een vrachtwagen, werktijden van 0600-1500. Ik rij voor een intake gesprek naar de logistieke vervoerder in Edam. Later rijg ik mijn rooster, 11 dagen in maart. Melden om 0500 in Katwijk.
De vervoerder is Yusef in Edam. De timmerfabriek in Katwijk Unigra maakt Grafkisten in diverse modellen en maten. Deze kisten worden over het hele land afgeleverd bij de diverse begrafenis ondernemers. 1 kist weegt in schatting een kleine 40-50 Kg. Deze worden geplaatst op een trolley en gestapeld max 6 hoog in verband met hoogte vrachtwagen. De vrachtwagen kan 12 trolleys meenemen, dus max 72 kisten.
We gaan om 5 uur rijden naar een provincie in Nederland, bij voorbeeld Groningen, Brabant , Utrecht, Achterhoek, Twente etc. De heen en terugreis naar de locatie is 2 a 3 uur, dan in de regio lossen.

Het is zwaar en fysiek werk en een werkdag bestaat uit minimaal 12 uur. Enfin ik heb weer bewezen dat deze ouwe lul nog altijd zijn mannetje staat. De boordkas is weer wat bijgevuld, met ongeveer € 1900,-