Baltic 2017 deel 1 Nederland – Duitsland

Zaterdag 1 April 2017

Het is alweer 1 april als ik de trossen losgooi voor een nieuw seizoen met de Asmara.

Daar waar het de afgelopen week schitterend weer was met unieke temperaturen van ruim 21+ met een mooi hogedruk gebied, lijkt het feest ineens weer even over. De dag begint grauw met een lichte mist. Later gaat het regenen. Maar de vooruitzichten zijn goed er komt weer een nieuw hoog, weliswaar met de komende dagen wat temperaturen die overdag blijven steken op zo’n 12-14 graden. Op zich niet zo erg want er moet nog wat gewerkt worden. De afgelopen winter is er weer het nodige geïnvesteerd in de Asmara en niet alleen voor noodzakelijk onderhoud maar ook in een mooie nieuwe plotter van Raymarine, electronisch was de oude antiek (8 jaar) maar hij werkte uiteraard nog prima. De nieuwe ES98 is een echte alleskunner. Buiten het feit dat deze plotter te benaderen (en bedienen) is via Wifi en Bluetooth, zit er ook een hoogwaardige sonar module in met de laatste Tjirp technologie voor haarscherpe bodembeelden. En daar was het mij om te doen, ik wil nu eindelijk wel eens echte vissen vangen op zee, kabeljauw van zo’n 5 kg. Verder is er een nieuw router geplaatst met twee slots voor een simkaartje. Naast een upgrade van mijn tmobile abonnement naar unlimited data voor heel Europa heb ik dus nu een volwaardig netwerk aan boord met internet. Al mijn apparaten die vast staan zoals NAS server, extra hd, Samsung Tv, Blueray speler, ES98 plotter, apple Tv en mediaplayer zijn met utp kabels in dit netwerk verbonden. 
Dus geen wifi meer nodig, zolang ik telefoon dekking heb, geen extra kosten meer in Europa en dat alles voor een vast bedrag van 35,- / mnd.
Met de nieuwe mediaplayer (een soort raspberry, gebaseerd op kodiTV) kan ik nu onderweg (via VPN verbinding) film en Nederlandse tv streamen.
Dan het onderhoud. De boegschroefmotor een zware jongen is eruit geweest en gereviseerd. De startgroep loodaccu’s hadden in dec een interne sluiting (8 jaar oud) en zijn  vervangen door Mastervolt 2x AGM van 225 Ah per stuk. Uiteindelijk besloten de lichtgroep accu’s ook maar te vervangen omdat deze (ook 8 jaar) snel hun spanning verloren. 3x Mastervolt Gel accu’s van 200 Ah vervangen. Deze accu’s wegen 70 kg per stuk en moesten onderuit de machinekamer komen, dat heeft me dus een paar dagen een opgezwollen knie opgeleverd. Als je dan denk ik heb alles nu weer onder controle dan blijkt de on boord stroomvoorziening, de Generator, het af te laten weten na 325 draaiuren in 5 jaar. Dit euvel bleek kapotte condensatoren te zijn, na vervanging werkt alles weer naar behoren. Verder zowel de motor als de generator olie en filter gewisseld en nagekeken. Nu heb ik gepland dat maandag 3 april de boot in Warmond het water uit gaat in eerste instantie voor het plaatsen van de Sonar sensor voor de eerder genoemde nieuwe plotter, maar niet in de laatste plaats ook voor controle onderwaterschip, antifouling en anodes.
En als laatste punt blijkt dat de bendix van de startmotor nu van de 5 keer starten er vier keer blijft hangen. Dus de startmotor gaat er ook uit voor onderhoud. Al met al hoop ik na 3-4 dagen op de kant aan mijn reis kan gaan beginnen. De reis gaat via Friesland, Helgoland, Kiel kanaal naar de Oostzee Denemarken en Zweden.
Woensdag 5 april
De Asmara is weer te water in gelaten, ik ben naar het park gegaan in Warmond en heb daar aangelegd. Op naar de laatste kroegsessie met de maten die ik daar elke woensdag heb in “het wapen van Warmond”. Het laatste happy hour van de winter.

Donderdag 6 april 2017
Vertrokken richting Amsterdam, alles aan boord werkt weer zoals het moet. Eenmaal op de Westeinder kreeg ik van de brugwachter te horen dat er een brug in Amsterdam voor een paar weken uitlag met storing, balen. Dus maar teruggevaren naar Haarlem. Eenmaal door Haarlem heen strandde ik voor de brug in de A9, opening pas de volgende ochtend om 10.30.

Vrijdag 7 april 2017
Om 10.30 dus vertrokken en via de Oranje sluizen het IJsselmeer op wind 4-5 NW. Net aan te bezeilen, voorbij het paard van Marken koers iets krimpen en wind natuurlijk iets ruimend naar NNW, golven vervelend dus maar besloten zeil er af te gooien en op de motor tegen wind in hoge wal opgezocht. Daarna koers weer verlegd naar Enkhuizen, aankomst voor Naviduct 19.00. Anker uitgegooid, borrel en eten.

Zaterdag 8 april 2017
Eenmaal oor de sluizen om 10.30 en Enkhuizen voorbij, een rechte koers naar Stavoren, aankomst 1300. Nog stukje doorgevaren naar Warns waar ik op deze route altijd aanleg aan een marrekrite (gratis ligplaatsen in Friesland). De hemel begint weer blauw te worden en in het zonnetje is het al heet. Eerst nog maar even een was doen, want morgen is het nog warmer, kan het lekker drogen. 

Zondag 9 en maandag 11 april 2017
Vandaag zou een warme dag worden, maar ik zit in het noorden en de wind nu uit pal zuid komt wel over het water van amper 12 graden en is sterker dan gisteren. In de luwte van de boot is het uit te houden. Mijn was gespoeld en opgehangen, boterhammetje eten en lekker lezen in het zonnetje.

Woensdag 12 april 2017
Om 12 uur vertrokken richting Sneek via IJlst, net buiten IJlst aan marrekrite aangelegd. Het is herfst, wind uit west 7-8 bft, regen, temperatuur amper 9 graden, kortom nog steeds kachelweer.  Ik wilde in Sneek nog wat extra bier inslaan maar vanwege de late aankomst maar besloten om dat morgen te doen. Morgen dan omstreeks 10 uur in Sneek heb ik de hele dag voor boodschappen en hoef ik ook geen overnachting te betalen als ik voor 1700 weg ben. Ik vaar dan weer door richting Akkrum en zoek een leuke marrekrite. 13 en 14 lig ik weer midden in de natuur aan een marrekrite, alles op het eiland staat nog onder water. Er rest niet anders dan veel lezen.

Zaterdag 15-4-2017
in de ochtend vaar ik het kleine stukje naar Akkrum, waar ik drie nachten boek. het is zaterdag en ik ga nog wat last minute boodschappen doen, maar eerst het beddengoed verschonen en in de wasmachine hier stoppen. Als ik terug kom van boodschappen kan de was in de droger en een uurtje later is alles klaar. Zondag 1e paasdag, paar eitjes voorontbijt, jammer dat het buiten nog steeds koud is, een graad of 9-10. ’s middags komt Tanja het de hele bubs en heb ik een boot vol, dat was vorig jaar wel anders toen konden we heerlijk buitenzitten. Aan het einde van de middagkeren ze weer huiswaarts naar Groningen, het wasdruk maar gezellig.

Maandag 17-4-2017
De twee paasdag heb ik niets op het programma staan, maar ga toch maar een stukje wandelen richting dorp Akkrum, het is nog steed koud maar dat blijft het zeker tot eind april, het dorp is verlaten alle winkels dicht, de Friezen waarschijnlijk bij de open haard met kruidenkoek of suikerbrood. Af en toe een fel buitje er tussen door maakt weer een eind aan mijn gemijmer. Eenmaal weer op de boot maak ik maar een kop thee en ga de krant van zaterdag verder lezen (digitaal). ’s avond kijk ik maar wat TV om de tijd te doden.

Dinsdag 18-4-2017
Vanwege de aanhoudende kou raak ik sneller door mijn petroleum heen voor de zibro dan gepland, het vat van 20 ltr wat ik had meegenomen voor een koud avondje is al tot de helft geslonken. Dus heb ik gisteren gebeld naar AH in Sneek om voor mijn 24 ltr te bestellen, ik kan deze donderdag halen.

Woensdag 19-4-2017
Afgemeerd aan een marrekrite vlak bij dekruising Margrietkanaal en houkesloot, kan morgen zo Sneek weer in.

Donderdag 20-4-2017
Vroeg op pad, klein stukje naar Sneek, eenmaal afgemeerd stroom erop en de zaak gratis bijladen, accu’s waren tot 46% afgezakt. Sneek maakt in zijn folder gewag van overdag gratis stroom 16A, maar blijf je na 1800 dan moet je een overnachting betalen. Dus is het wel de bedoeling dat je de middenstand een beetje sponsort. Op weg gegaan om mijn 24 ltr. bestelde lampolie voor de kachel te halen, desillusie waren 24 halve ltrs a 1,29 per stuk, terwijl ik normaal bij Dirk 1,69 per ltr betaal. Dus bijna 2x zo duur en dan heb ik ook nog maar de helft van wat ik wilde hebben. Nou ja verder nog wat boodschapjes gedaan en weer terug naar de boot. Om 1700 waren de accu’s weer vol dus losgegooid en op weg naar de volgende marrekrite net buiten Sneek. Een leuk plekje (eiland) met veel hoog riet en gemaaide paden. Een stoeltje buiten neer gezet net achter het riet en heerlijk uit de wind, als er nou zon zou zijn zit je hier goddelijk, maar met volle bewolking trek de kou toch op. Simba vermaakt zich uitstekend en rent op en af, ziet in ieder dwarrelend blaadje een potentiële muis of vogel en springt daar dan op af. Ofschoon ik hier wel muizenholletjes zie, denk ik dat die het ook nog te koud en te vroeg in het voorjaar vinden. Verder veel ganzen rondom, ik dus op zoek gegaan naar ganzen eieren, maar helaas en dat terwijl het daar wel de tijd voor is. Zo’n ganzen ei is twee maal zo groot als een kippenei en schijnt ook lekkerder te smaken, wel moet je als je een nest vind even voelen of ze niet warm zijn want dan zijn ze bebroed.

Vrijdag 21-4-2017
Als ik opsta zie ik dat de hemel nog volledig bewolk is, weinig hoop voor zon dus. Dan maar aan een klusje begonnen. Een van de zaling lampen (zaling – de dwars stokken op een mast 3/4 hoogte) van de bezaansmast (achtermast) is uit zijn behuizing geschoten en bungelt aan de electra draden en dat hoort niet. Dus achtermast laten zakken, waarbij de zalingen precies boven mijn bijbootje zitten. Er is een grote veerclip uitgesprongen. Nou had ik daar nog een reserve van, dus aan de slag om dit euvel te verhelpen. Daarbij zit je niet echt gemakkelijk, hetgeen ik goed merkte aan een opspelende knie die pijn ging doen. Na een uur klooien heb ik het opgegeven, de clip bleef er steeds uitspringen. Dus maar besloten om de rand van de lamp te voorzien van duc tape, lamp erin en wederom duc tape om het huis en de lamp gedaan en voila, zit als een huis. Mast weer omhoog en klaar. Naar binnen gegaan kachel weer aan en krant en boek lezen. Dit alles in afwachting van hogere temperaturen (nu 10 graden)

Zaterdag 22-4-2017
Als ik om 0730 wakker wordt, is het koud in de boot, dus blijf ik maar lekker liggen. Neem een kop koffie mee naar bed en ga een DVD bekijken die ik bij de action had gekocht voor 1,98 APOCALYPSE of World war I en II, een documentaire in zes delen met authentiek film materiaal, zelfs uit WWI (1914-1917). De temperatuur buiten is 8 graden de wind NW 4-5. In de lucht zit weer veel blauw waardoor de zon zijn best doet om de temperatuur wat op te krikken. Simba is buiten spelen en vermaakt zich prima, ze heeft een tracker om haar nek en kan ik dus precies zien waar ze uithangt of gelopen heeft.

Na een uurtje of twee ga ik ook maar eens naar buiten en loop wat door de rietkragen te struinen als ik op een eenden nest met 9 warme eieren stuit. Ik ga wat verder op zoek en vind  vervolgens op twee afzonderlijke plekken twee koude ganzen eieren, niet in een nest dus. Dit soort eieren zijn niet bebroed en kunnen prima gegeten worden, dus die neem ik mee. Zo nu weer even een uurtje blog bijgewerkt wordt vervolgd.

Zondag 23-4 t/m Maandag 24-4
Ik verdoe mijn tijd met veel lezen en kleine klusjes. Ik heb al een aantal dagen pijn in mijn rug wat behoorlijk verslechterd. Het wordt zo slecht dat ik besluit om dinsdag maar naar de dokter te gaan.

Dinsdag 25-4-2017
Nadat ik een dichtstbijzijnde dokter heb geselecteerd vaar ik wederom Sneek binnen. Eenmaal bij de dokter kan hij met geen uitsluitsel geven. Ik vermoed zelf mogelijk iets met nieren. Hij stuurt me door naar de spoedeisende hulp in het Antonius Ziekenhuis in Sneek. Eenmaal daar word ik onderzocht. Een echo, Hartfilm, bloed, urine alles wordt onderzocht, maar alles ziet er goed uit. Ook deze dokter weet het niet meer en geeft me paracetamol en vraagt om het maar aan te kijken. Eenmaal weer op de boot maak ik klaar om af te varen naar Leeuwarden en overnacht ergens langs een marrekrite.

Woensdag 26-4-2017
Ik begin ik het vermoeden te krijgen dat ik een darmverstopping heb, ik heb al een dag of drie nu geen ontlasting gehad. Dit omdat ik ook een opgezette buik heb waar het ook pijn doet. Natuurlijke was de laatste maand ook niet bevorderlijk voor mijn darmen, ik zit teveel en beweeg te weinig mede vanwege de kou en blijf daardoor binnen.. Dus besluit ik om in Grouw te stoppen en een laxeermiddel te halen bij een apotheek. Ik neem meteen wat in van een stroopje en vaar verder in de richting van Leeuwarden, eenmaal aangekomen meer ik af aan de prinsentuin.

Donderdag Koningsdag 27-4-2017
Bij het opstaan neem ik weer een stroopje en in de loop van de dag komt de stoelgang weer in werking. Ik loop veel in Leeuwarden en de pijn is al voor een groot deel weg. Het is een koude en af en toe natte koningsdag. Alleen moet ik nu af en toe snel naar de boot vanwege het laxeren. Heel Leeuwarden is oranje gekleurd met veel activiteiten.

Vrijdag 28-4-2017
Ik vaar een klein stukje de stad uit op de Dokkumer Ee en leg aan na de laatste brug. Ik voel me weer het mannetje.

zaterdag 29-04-2017
De tocht wordt vervolgd op de Dokkumer Ee richting Dokkum. Mijn camera achterop de boot om achteroplopend verkeer te kunnen zien heeft voor de tweede maal water in zich, waardoor ik geen fatsoenlijk beeld meer heb. De eerste keer heb ik de camera nog meegenomen naar de zaak en heeft Bjorn hem uit elkaar gehaald en gedroogd. (Bjorn heeft een zaak in beveiliging en heeft mij de camera destijds geleverd) Na overleg met Bjorn over dit probleem, gaat hij mij een nieuwe camera opsturen naar Dokkum als coulance. Dus van mij krijgt Bjorn van MBV techniek de warme douche. Ik meer weer af aan een marrekrite en blijf een paar dagen liggen.

Dinsdag 2-5-2017
Vervolg ik mijn weg weer over de Dokkumer EE en besluit te stoppen in Burdaard. Een liefelijk klein fries plaatsje met een molen, twee bruggen en een klein haventje, overnachting geld 8,- euro. Ik besluit hier twee dagen te blijven en de enige bakker en een kleine supermarkt die het dorp rijk is,  aan te doen voor wat vers. Bij de molen heb ik bijna elk jaar wel wat broodmeel van de molenaar gekocht. Verder Ik stoom maar langzaam op, aan de ene kant om wat beter weer af te wachten en aan de andere kant omdat ik pas op 20 mei in Langeland Spodsbjerg – Denemarken hoef te zijn. Er ligt daar dan een pakje voor me. Zo heb ik gepland om omstreeks 14 mei in Helgoland te zijn. De een na laatste stop vanaf nu is dan Dokkum, vervolgens de marrekrite op het Lauwersmeer waar ik gunstig weer ga afwachten voor ik zee op ga, met als eerste stop het Duitse waddeneiland Norderney en daarna Helgoland. Na fourageren in Helgoland, drank, vers en belastingvrije diesel a 88 ct vaar ik dan weer met 1100 ltr diesel de Elbe in en door het kanaal naar de Oostzee.

Donderdag 4-5-2017
Omstreeks 11.30 maak ik los voor het klein stuk naar Dokkum. Om 13.20 meer ik af tussen de molens aan het Baantjer bolwerk. Vanwege de aanhoudende kou besluit ik om hier maar een week te blijven liggen. Het liggeld is hier goedkoop, voor 7 dagen betaal ik inclusief stroom 48,40 dat is 7,- euro per dag. Eerst ga ik naar de primera winkel waar Bjorn de nieuwe camera heen heeft gestuurd, het blijken er twee te zijn. Dit model wordt niet meer gemaakt en dat waren de laatste, dus dan heb je wat reserve, aldus Bjorn. Simba gaat hier in Dokkum ook weer naar buiten met de tracker om haar nek en scharrelt overal en nergens, grootste afstand van de boot was 110 mtr. Met mijn telefoon kan ik haar makkelijk vinden, dus wel zo prettig als je snel weg wilt. Verder deze week af en toe boodschapjes doen, wandelen etc. Bevrijding dag was ook leuk hier, een heuse karavaan met 2e wereld oorlog voertuigen en dito militairen. Het was een mooie dag maar wel weer koud. ’s avonds kijk ik nog TV, met nieuws actualiteiten en voetbal. Voor vertrek vul ik mijn watertank nog op.

donderdag 11-5-2017
Het mooie weer doet zijn intreden dus we gaan weer verder. Voorlopig Lauwersmeer op en naar mijn wel bekende  privé haven (marrekrite LM26) meer ik langzij af op mijn privé eiland. Simba springt zo als gewoonlijk al van boord voordat ik de landvasten heb vastgemaakt. De zon schijnt overvloedig uit een blauwe hemel er staat een Oostenwind 5, temp 17 graden. Hier op deze plek ga ik meestal ship shape maken en mij voorbereiden om zee op te gaan. Alle losse salon spullen, badkamerspullen etc. worden verwijderd of zodanig neergelegd dat ze niet rond kunnen gaan vliegen door golven op zee. Verder wordt vanaf dit moment het weer nauwkeurig in de gaten gehouden, om een zodanig 3 daags weer slot te vinden met gunstige wind en rustige zee. Dat betekend eigenlijk een wind tussen Oost en Zuidzuidwest, dus aflandige wind, in dat geval vaar je hoge wal en heb je relatief weinig last van hoge golven. Afhankelijk van de windsterkte golfhoogtes 1-2 mtr. Omdat rechtstreeks Helgoland 20 uur varen is maak ik een tussenstop op het Duitse wadden eiland Norderney, enige vervelende is de aanloop, veel zandbanken die regelmatig verplaatsen en vanuit het westen een nadering door dat gebied niet later dan twee uur na hoog water, hetgeen momenteel betekend dat ik daar om uiterlijk 1700 moet zijn, ander moet ik 2 mijl doorvaren en terug door de geul. Dus vertrek goed plannen is essentieel, alsmede goede actuele informatie over getijden stations, waarvoor ik een telefoon app gebruik. Zoals de vooruitzichten nu zijn denk ik maandagmorgen 15/5 vroeg zee op te gaan. Dus dit weekend gaan we nog even genieten van het mooie weer op dit mooie eiland. Tafeltje en stoel buiten, krant en boeken lezen en wandelingetjes over het eiland maken.

Zondag 14-5-2017   (Voor wie het leuk vind een lesje in voorbereiding en planning)
Na wat zoekwerk over de openingstijden van de Robbegatsluis om bij Lauwersoog naar buiten te schutten, blijkt deze pas vanaf 08:00 te beginnen. Ik ga nu eerst de getijden raadplegen van zowel Lauwersoog als ook Norderney. Om bij Norderney vanuit het zuiden aan te lopen betekend dat je direct over het wad kunt of een uur langer varen eerst voorbij Norderney en dan weer terug door een geul waar altijd voldoende water staat. Maar een uur extra varen is zonde en dan ook nog terug, dus wordt de aanloop over het wad, de “Sluchter” bekeken., Daar staat bij laag water zo’n 3 a 4 mtr, ik ben maar 1,25 dus geen probleem. Ware het niet dat er nog een drempel overgestoken moet worden waar bij laag water maar 60 a 70 cm water staat. Het getij, lees verval is 2,9 mtr, dus bij laag water staat daar 70 cm en bij hoog water 0,7 mtr+2,9 mtr = 3,6 mtr. Als wil ik daar over heen wil dan moet ik daar zijn op 1 uur voor of 1 uur na hoog water, om wat marge te houden.Kom je daar 1 uur na hoog water, en als je dan toch ergens vast loopt, wordt de situatie per minute erger en kom je normaliter niet meer los, dus beter is altijd te plannen voor hoog water, loop je dan vast dan kom je vanzelf weer los.Maar even terug naar mijn verhaal, het is 2x per etmaal hoog en 2x per etmaal laag water, dit geld voor een plaats en een datum, Norderney = ( HW 02:53 LW 09:02 HW 15:01 LW 21:25.) Aangezien het ongeveer 10 uur varen is met 5 knopen snelheid (9,2 km / uur) moet ik daar dus tussen 14:00 en 16:00 zijn om veilig over die drempel te kunnen varen. Als ik voor het gemak uitga van 15:00 betekend dat dus om 05:00 vertrek vanaf Lauwersoog. Dus zal ik moeten zorgen dat ik alvast op zee lig om zo vroeg te kunnen vertrekken. Omstreeks 18:00 schut ik door de sluis naar buiten en zoek een geschikte ankerplek. Ik heb hier al eens eerder gelegen dus die plek zoek ik weer op. Nu moeten weer even rekenen en de getijden tabel van Lauwersoog raadplegen, al ik mijn ankerplek zoek is het 18:20 en volgens de tabel zakt het water nog ongeveer 80 cm. Dus als ik op 4 mtr water mijn anker uitgooi zakt het nog naar 3.20, meer dan voldoende ik ben 1,25. Normal leg je het aantal mtrs ketting uit naar de diepte, standaard is 3x de waterdiepte veiliger is 5x de waterdiepte. Het getijden verschil bij Lauwersoog van laag naar hoog  is 2.90 mtr, Dus bij hoog lig ik op ongeveer 6 mtr water, het wad is goede ankergrond, maar de stroom is sterk, dus ik ga voor 5x 6 = 30 mtr ketting. Ik zet de nodige ankeralarmen en ga slapen, een onrustige nacht want als het anker uitbreekt en het alarm gaat af ben je met zo’n sterke stroom al bijna te laat om de zaak nog te redden. Het weer speelt natuurlijk ook een grote rol, gaat het onweren en stormen moet je dit niet doen of je moet achter honderd mtr ketting gaan liggen, maar mijn vooruitzichten waren prima wind zou naar 0 zakken tegen de ochtend, alleen de sterke stroom blijft aanwezig.

Maandag 15-5-2017 Robbegatsluis (buitenkant) – Norderney
We hebben de nacht overleeft als de wekker om 05:00 af gaat, het is koud en mistig en mijn ramen zijn allemaal beslagen. eerst maar even weer de kachel aan, bordje yoghurt, muesli en fruit, bakkie koffie en je voelt je alweer het mannetje. Na de ramen te hebben schoongemaakt en de motor opgestart, de lijnen en fenders van gisteren opgeruimd ben ik om 05:40 klaar om te vertrekken. Het is nog behoorlijk mistig dus de radar gaat bij.  Er staat amper wind het is 10 graden buiten. Eenmaal op weg gaat de autopilot de door mij vooraf geprepareerde route volgen, de stroom loopt behoorlijk mee dus varen we algauw 6,5 knopen over de grond. Zo komen we door de geul van Schiermonnikoog en langs de Engelsmanplaat uiteindelijk open open zee met dieptes van meer dan 8 mtr en geen banken meer. Er staat een windje 1-2 uit het zuidwesten, de zee is rustig nauwelijks golven. Geruime tijd laat ik de motor op 1000 toeren draaien dat geeft een grondsnelheid van 5,3 knopen een mooie snelheid om op tijd bij het wad van Norderney te zijn. In mijn routeplanner kan ik zien hoe laat ik op dat bepaalde punt op het wad ben, dit wordt berekend aan de hand van de grondsnelheid. Na een bepaalde tijd gaat de stroom harder mee lopen, normaal is dat wel fijn maar nu even niet want dan ben ik te vroeg bij het wad en staat er nog niet genoeg water, dus gaat het motortoerental naar 700 RPM en evenzogoed loop ik dan nog 5,3 kts. Een stroomsterkte mee van 2 knopen. Zo’n bak met water schuift dus tweemaal per etmaal van de ene naar de andere kant, wat een energie moet daar in zitten. De mist is inmiddels verdwenen, de zon in sterkte toegenomen en de wind laat het helemaal af weten. Om exact 15:00 vaar ik over de drempel op het wad met ruim 2 meter water onder mijn kiel. Om 16:20 meer ik af in de haven van Norderney.

Dinsdag 16-5-2017 Norderney – Helgoland
Lekkere verse broodjes opgehaald om 08:00 die ik gisteren had besteld, vertrokken om 08:15. De wind is Zuid /  4-5 golven ongeveer 1-1 1/2  mtr. Het is bewolkt met een temp. van 14,4 graden, het zeewater is warmer 17,5. We moeten ons weer door de nodige TSS (Traffic Separation Scheme) lees verkeersscheiding systeem, heen worstelen. Deze autobanen voor de grote vaart mogen alleen onder 90° overgestoken worden, dmv Radar wordt je in de gaten gehouden en ligt de prent op je deurmat voor je thuis bent als je daar niet aan houdt. Ik heb mij via de marifoon aangemeld op kanaal 79 (verderop wordt dat 80) van de “German Bight Traffic controller” met mijn intenties. “motor sailor Asmara, left port Norderney, destination port Helgoland, persons on board 1, standing by on your frequency, sailing well south of the buoy line” Nou dan weten ze in ieder geval wie ik ben en wat mijn intenties zijn, verder krijg je van hun elk heel uur een weer update en verwachting, inclusief verwachtte zeehoogtes. Nou ja dan doe ik eigelijk verder niets anders dan een vlieger ook doet, monitoren van je schip en omgeving, terwijl de Asmara de door mij ingezette route volgt via de autopilot.
Tijd voor een eerste broodje, helaas geen stewardess die komt vragen of ik wat wil eten of drinken, lijkt wel een beetje op vracht vliegen, daar moet de crew ook alles zelf doen. Deze triplengte is 10 uur, naarmate de dag vordert zakt de wind af tot 2 bft, regent het licht en is het 100 procent bewolkt. Om 18:40 uur meer ik af in Helgoland. Ik besluit 2 nachten te blijven liggen, het is minder druk hier dan ik eerder heb meegemaakt.

woensdag 17-05-2017 Helgoland
Deze dag gebruik ik om te informeren naar mijn brandstof inname van ongeveer 900 ltr, de inkoop van drank, afrekenen van havengelden, lekker weer even douchen en ship shape maken. Simba mag hier niet naar buiten, er zijn geen opties dat ze ergen een walkant op kan klauteren. Het weerbeeld voor de komende dag moet natuurlijk ook bestudeerd worden en al gauw blijk dat ik beter vandaag verder had kunnen gaan, rustiger zee en wind voor lastige nadering naar de eider, maar gedane zaken nemen geen keer het is nu te laat daar voor.
Ik bekijk de verdere opties en kom tot de slotsom dat het morgen moet gebeuren, ook al zijn de omstandigheden marginaal. De dagen erna wordt het alleen maar erger en gaat het zeker niet meer. Als het besluit eenmaal is gevallen rond het middag uur heb ik inmiddels ook een bezoeker naast me gekregen, ook een tweemaster met twee Duitsers erop. Ik ga lekker nog even uitwaaien op het nabij gelegen natuurreservaat Dune, met de ferry naar dat eiland en een leuk filmpje schieten van minnende zeehonden. (op facebook geplaatst), het is nog lekker zonnig tot een uur of 5 en dan wordt het bewolkt en snel kouder, dus tijd om terug te gaan en een borrel te nemen. eenmaal weer bij de boot staat de drankbestelling alweer in het gangboord, dus een verse malt whiskey heb ik verdiend.

donderdag 18-05-2017 Helgoland – Tonning (eider rivier)
Natuurlijk staat de route al in de plotter. Vandaag vaar ik van Helgoland via de Eider rivier naar het Kieler kanaal. Ik kom dan ongeveer halverwege uit bij KM 40 op het kanaal. Ik heb deze route twee eerder gevaren maar dan andersom, dus nooit vanaf Helgoland de Eider op. Je moet dan via het EiderSperrwerk de getijden rivier de Eider op. Vergelijk het EiderSperrwerk met onze Haringvliet keerring in Zeeland. In principe staan de deuren open, naast de kering is een sluis voor scheepvaart. Eenmaal door die sluis is de rivier nog altijd een getijden rivier voor zo’n 30 km. Maar om bij het Eidersperrwerk te komen moeten we over het wad en dat is lastig want ook hier verleggen de geulen zich vaak, je kunt hier niet met laag water naar binnen want daar zijn de geulen te ondiep voor.
Een algemene geschreven regel, maak deze approach niet als je onervaren bent of bij meer dan windkracht 5 uit WNW. Dat gezegd hebbende is mijn plan dus marginaal. Verwachting wind ZZW 4-5. Dan komt het aan op een juiste planning mbt tot de getijden. Het getijde loopt door per geo locatie, kort gezegd de trip is 35 mijl, uitgaande van 5 knopen 7 uur. Je moet dus met halt tij (rijzend) door de geulen. Daarbij moet een oponthoud rekenen voor het schutten bij het Eidersperrwerk en ook nog rekening houden dat je uiterlijk 3 uur voor of na hoogwater in Tonning binnen loopt ander kom je niet meer over de haveningang drempel. Om een beeld vorming te krijgen zetten we deze trip uit, gebruik makend van de getijden tabellen voor 18-5-2017. De aanloop is eerst naar de buitengaatse Eiderton, ((22 mijl) dan over het wad naar Eidersperrwerk, (13 mijl) vervolgens naar Tonning (6 mijl), om uiteindelijk aan te komen rond hoogwater in Tonning. Het eerst stuk tot aan de Eiderton hoef ik geen rekening te houden met dieptes, wel is belangrijk om op het juiste tijdstip daar te zijn.
Actueel maak ik los om 08:15 om eerst op de binnenhaven te gaan tanken. Daarbij moet ik buitenom en de golven komen me al tegemoet. Volgens alle grib file zit er onweer in het verschiet, maar ik verwacht dat achter me te laten, verder is de wind en ergo golven eerst nog pittig maar zou later op de dag afnemen. Na 912 ltr diesel te hebben getankt ben ik weer 712 kg zwaarder, dat scheelt. Om 09:24 verlaat ik Helgoland dat is 2 uur voor laag water Helgoland,  aanvankelijk is de wind als ik buiten kom ZZW 5 en zijn de golven pittig.

Ik zet de genua op en met een achterlijk golfgedrag, rolt de Asmara behoorlijk. Simba gaat snel in haar mandje voor het instrumenten paneel en heeft daarmee de beste uitkijk. Om 14.15 kom k aan bij de Eiderton, de approach ton voor deze nadering, nu gaan we het ondiepere  wad op en zullen we zien op de planning klopt.

De wind is nog altijd 4 maar nu meer uit west, waardoor de genua nu ook  naar de andere zijde staat.  De tonnen zijn goed zichtbaar en nog overeenkomend met mijn plotter. Na 15.30 blijken de tonnen toch verlegd te zijn en niet meer volgens mijn plotter, hier volg ik uiteraard de tonnen en niet de plotter. De wind is inmiddels afgezakt tot 3, dat is dus ook volgens planning. Het tweede en laatste deel naar het Eiderperrwerk zijn de tonnen duidelijk verlegd, de laagst gemeten waterstand was 1,7 mtr onder de kiel, daar zou ik met laag water dus zijn vastgelopen. Om 16.26 kom ik bij het eidersperrwerk en schut naar binnen samen met een visser. Het laatste stuk naar Tonning moet dus een piece of cake worden, geen golven meer alleen maar tussen de tonnen blijven. Op 15 minuten voor Tonning ben ik even afgeleid met wat andere dingen en ja hoor. . . . . boem vast. Jezus zit ik op een binnenzeetje . . loop ik vast en goed ook. Het blijkt bij even niet opletten in de bocht dat ik dus letterlijk de bocht ben uitgelopen naar een stuk wat normaar een meter droog staat en nu dus duidelijk minder dan 1,25 was. Achteruitslaan helpt niet direct, het enige plus punt is dat het water nog ongeveer 20-30 cm stijgt. Ik zet de schroef weer op achteruit en ga wrikken met mijn boegschroef, daarbij via een punt op de wal kijkend of ik beweging krijg en ja hoor, heel tergend langzaam komt er weer beweging in en kom ik uiteindelijk los. . . pppfffffft. Wat een eikel ben ik, even onoplettendheid.
Om 18:38 meer ik af in de haven van Tonning.
Ik lig aan een drijvende steiger langs een kademuur. Simba gaan stappen, maar tegen de avond is Simba nog niet terug, als ik op de GPS kijk waar is, zie ik dat ze regelmatig langs de kade is gelopen, maar de drijvende steiger is drie mtr lager, dus kan ze niet meer terug. Als ik naar haar toe ga maakt ze er een spelletje van en rent weg. Ik denk bekijk het even en ga weer terug aan boord. Maar als het donker is geworden zit het me toch niet lekker, dus ga ik haar maar weer zoeken, dit keer kan ik een led lichtje op haar GPS aan doen via mijn telefoon, als ik ze vind zit ze op een muurtje en vind het kennelijk ook genoeg, ze laat zich pakken.. Ik doe haar tuigje aan met de riem. Nu moet ik via een small stalen laddertje afzakken naar de steiger met in een hand een inmiddels spartelende kat die het allemaal maar eng vind en haar nagels in mijn nek zet en met mijn enige vrije hand moet ik sporten van de ladder overpakken, loslaten en snel de volgende sport pakken, na een benauwd ogenblik voor beiden, sta ik op de steiger en dump madame aan boord, dit doen we dus niet meer. Naast me ligt een Nederlander uit Texel die zijn eigen zeilboot heeft gebouwd volgens een ontwerp van der Stad, hij was een dag eerder uit Helgoland gekomen.

Vrijdag 19-5-2017  Tonning – Friedrichstadt
Om 08:00 zie de Texelaar langs me varen en vertrekken, het is hoog water. Ik moet nog geld pinnen dus moet ik opschieten voor het water te laag is dat ik niet meer weg kan. Als dat gelukt is maak ik om 08:50 los en vaar de haven uit. Ik moet 4 bruggen en 4 sluizen passeren voor ik het Kieler kanaal kan op varen. Geen van deze bruggen of sluizen hebben een Marifoon, je zult ze moeten bellen, de telefoonnummers staan in een boek Sejlerens Marina guide waarvan ik de nieuwste versie van de havenmeester in Tonning kreeg. De eerste brug gaat snel voor me open, de tweede brug een spoorbrug bel ik al 20 minuten vooraf, je met een stromende rivier niet te lang hoeven wachten. Als ik een estimate krijg pas ik mijn nadering snelheid hier op aan, toch moet ik nog 10 minuten wachten alvorens hij open gaat. Hierna krijgen we Friedrichstadt – stratenbrug, als ik deze 15 minuten vooraf bel, vraagt hoe hoog ik ben. Als ik zeg 12,5 mtr dan zegt ie u moet uw mast strijken. Dat kan niet meneer, zeg ik. De brug is kapot zegt hij en de monteur komt pas woensdag (na 6 dagen) U kunt voor de brug naar Friedrichstadt of terug naar Tonning. Deze laatste is geen optie, dus dan maar door de sluis naar Friedrichstadt en daar afwachten, Ik meer af naast de Texelaar die uiteraard ook gestrand is.

Friedrichstadt

Friedrichstadt is gesticht door Nederlandse remonstranten vanaf 1621. Dat kun je nog zien aan de architectuur van de panden, met trapgevels aan het marktplein. Het is een mooi klein centrum, dat met zorg in stand gehouden lijkt te worden. Er zijn prachtige gevelpanden en vele kanalen waardoor je een rondvaart kunt maken.

In 1621 legden Nederlandse Remonstranten de eerste steen  voor Friedrichstadt.  Hertog Friedrich III lokte Hollands kapitaal en kennis met godsdienstvrijheid en de mogelijkheid om te investeren in drooglegging van meren, turfwinning en bedijking van kwelders.  Hollandse ondernemers  investeerden in enkele projecten die net zulke luchtbellen bleken als veel huidige internetfondsen. Een voorbeeld is Börmerkoog, een meer dat is drooggelegd door de Nederlander Christiaan Becker. Uniek want dergelijke drooggemalen meren komen buiten Nederland nauwelijks voor. Nog geen twintig jaar later keerden de eersten geruïneerd naar Nederland terug. Wat rest zijn Hollandse landschappen en  een stadje dat het Hollandse verleden met Volendamse allure vermarkt.

Een groepje jongens en meisjes fietst tegen een ijzige wind de brug over, de ruggen gebogen en de handen stevig om het stuur. Friedrichstadt, een stadje op een dam in de rivier de Treene, ademt de sfeer van Hollandse steden: trapgeveltjes, grachten en stenen bruggetjes. Ook het omliggende landschap met polders en veel water is Hollands. Godsdienstvrijheid, handel en nieuw te winnen land, lokten Hollanders naar Sleeswijk, het land met de brede horizon in Noord-Duitsland. Hertog Friedrich III van Sleeswijk bood hen deze privileges. In een web van rivieren, meren en moerassen wilde de hertog een nieuwe stad bouwen. Geen gewone stad, maar een handelscentrum dat de havensteden van zijn Deense vijand naar de kroon kon steken. Het ontbrak de ambitieuze Friedrich echter aan voldoende geld en bekwame mensen. Holland bulkte aan het begin van de zeventiende eeuw van ondernemingslust en kapitaal. De economie bloeide als nooit tevoren. Overal zochten de Hollanders mogelijkheden om te investeren. Tot de meer riskante, maar tot de verbeelding sprekende, beleggingen behoorden het bedijken van kwelders en het droogleggen van meren en moerassen. In een periode van nauwelijks twintig jaar investeerden Hollanders overal langs de Europese kust van Rome tot St. Petersburg in dergelijke projecten. Ook de uitvoering was vaak in hun handen. Maar in Friedrichstadt was het niet louter een kwestie van geld verdienen. In 1619 bereikte het conflict in de Gereformeerde Kerk tussen de rekkelijken en de preciezen zijn hoogtepunt. De synode van Dordrecht deed 200 rekkelijke dominees in de ban. Deze dominees richten de Remonstrants Broederschap op. Twee jaar later legden Hollandse remonstranten de eerste steen van Friedrichstadt. Op de gevel van hun kerk schreven ze “Gebouwd in 1624 door de stichters dezer stad, uitgeweken uit Holland om der vrije godsdienst wille…’

Frau Antje
In de Holländische Stube, waar generaties lang de Hollandse familie Ovens woonde, is het heerlijk eten tussen Delfts blauwe tegeltjes. Het toeristenbureau van het Holländerstädtchen adverteert met Frau Antje, het Hollandse kaasmeisje. Een affiche spoort toeristen aan een Grachtenfahrt te maken. De grachten omlijsten een simpel rooster van evenwijdig lopende straten. De hoofdstraten lopen uit op een groot plein. Daar in het hart van het stadje staan de Hollandse koopmanshuizen er fris en vrolijk bij, de bakstenen geveltjes smetteloos wit geverfd. Alle godshuizen, ook die van de stichters van de stad, staan stil en onopvallend in zijstraten. Op het centrale plein verrees slechts het stadhuis, want in een vrije stad met zoveel geloven mocht geen enkele kerk in het midden staan. Niet alleen remonstranten, maar ook Portugese joden, oud-katholieken, kwakers en mennonieten trokken naar Friedrichstadt om er in vrijheid hun geloof te belijden.

Woensdag 24-05-2017  Eider rivier
’s middags om 1500 komt het verlossende woord, de brug draait weer. De  Texelaar (Martin) en ik overleggen de waterstand en ergo het beste vertrek. Wel dat blijkt nu te zijn, om 2100 is het laag water en we moeten nog een mijl of 6 naar de laatste getijden sluis Nordfeldt. Dus moeten we nu gaan of anders tot morgenmiddag wachten en dat hebben we al genoeg gedaan. Dus besluiten we ons klaar te maken voor vertrek. We spreken af om via de Marifoon op kanaal 8 contact met elkaar te onderhouden, Marin gaat ook naar de Oostzee.
Om 16.30 gooien we los en vertrekken richting Nordfeldt sluis waar we een dik uur later schutten voor binnen water. De sluizen op de eider hebben een prijs, ben je met meerde dan wordt het sluisgeld verdeeld. Wij betalen nu elk 5,- euro. eenmaal door de sluis varen we de meanderende rivier af, we hebben besloten tot uiterlijk 20.00 door te varen om dan een plekje te zoeken. De eerste plek die we denken dat wel leuk is benaderen we behoedzaam want de kanten kunnen hier nogal ondiep zijn en ja hoor, 10 mtr voor de steigers lopen we allebei vast, dat gaat hem niet worden dus. We vervolgen onze weg en rond 20.00 zien we een kleine haven in de bocht van de rivier, dit leek ons wel een goedkoop haventje. Volgens mijn telefoon heet dit hier Suderstapel. In mijn vorige jaren langs deze route kwam ik eens bij een piepklein haventje zonder gebouw maar van een of andere watersport club, daar lag ik toen voor 5,- euro icl. stroom. Het geld moest ik in een brievenbusje deponeren, je had er verder niks maar het was wel super landelijk. Alleen lag die plek van hier af nog wel een halve dag varen. Dus goed wij aangelegd en stroom aangesloten. Na een uurtje komt er een vent langs die havengeld komt innen, geen papieren bij zich geen bonnetje wel 20,- euro afrekenen, nou betaald dan maar. Als ik later aan Martin vraag of hij die kerel nog heeft gezien zegt hij, ja ik moest 20,- euro afrekenen en geen bonnetje. Terwijl zijn boot 9 mtr is en ik ben 11,30 mtr, vreemd die eenheid prijs, ik denk dat die kerel recht door naar de kroeg is gegaan.

Donderdag 25-05-2017  Eider rivier
Om 0930 gooien we weer los voor het laatste stuk Eider, nog twee sluizen te gaan, eerst Lexfhare en dan Gieselau. Rond het middaguur passeren we de Lexfhare sluis, ook hier weer gedeelde smart is halve smart 5,- euro. De laatste Gieselau sluis komt in zicht omstreeks 14.30 en wederom de man 5,- euro. dierct achter de sluis meren we af om te overnachten, dit is een plek bij KM paal 40 van het Kiel kanaal en wordt door vele bootbezitters gebruikt om gratis te overnachten. Als je dat doet moet de boot wel met goede springs voor en achter vastleggen, want je zit kort op het Kiel kanaal en komt daar zo’n flagbouw langsvaren dan zuigt bijna de hele sloot leeg. Vanaf dit punt is het nog 56 Km naar de Holtenau sluis, de laatste voor de Oostzee. Het totale Kiel kanaal is zo’n kleine honderd KM lang.

Vrijdag 25-05-2017  Gieselau – Holtenau
Om even over acht komt Martin langs en zegt te vertrekken hij wil in Rensburg zijn dieseltank vullen. We zien elkaar wel weer verderop, prima zeg ik hou kanaal 8 op de Marifoon maar bij. Om 08.40 maak ik los en vaar het kanaal op richting Holtenau. Rond het middaguur kijk ik op mijn telefoon of ik Martin zie liggen, ja inderdaad in een zijsloot bij Rendsburg. Als ik daar in de buurt ben roept hij me op en vraagt waar ik ben, vlak bij die sloot waar jij ligt, zeg ik. ok ik kom naar buiten, aldus zijn antwoord. we varen het laatste stuk naar de sluizen van Holtenau. Deze sluizen worden nu al zo’n drie gereviseerd, waaodoor passeren zeilboten niet meer naar boven is de sluis hoeven te klimmen om de fee van 18,- euro te betalen. Dit hadden we geïnformeerd bij de Gieselau sluis en is nog steeds van kracht. Overigen als je moet betalen is dat voor iedereen dezelfde prijs, dus niet meer gedeeld. Omstreeks 14.00 gaan we bijliggen aan de bakboord zijde van de sluis, er is nl. maar een grote sluis beschikbaar en die is primair voor zeeschepen. we hebben het geluk dat er maar een zo’n kasteel voor ons de sluis in vaart, want er liggen toch zo’n kleine 30 zeilboten te wachten. Als het zeekasteel is afgemeerd mogen we allemaal de sluis in, denk er aan dat je je fenders op het water legt want er is alleen een drijvende balk om tegen af te meren. Ik schuif aan naast een 15 mtr zeiljacht, simpel aanleggen dus. Als we geschut zijn gaan de sluisdeuren open en moet de zeilvloot armada als eerste de sluis verlaten, alles keurig geregeld dus. We zijn op de Ooszee. Martin gaat stuurboord uit om een haventje voor de nacht te vinden, ik ga bakboord uit voor een ankerplek, in vind dat ik nu wel weer genoeg betaald heb. We groeten elkaar hij gaat richting Flensburg morgen bakboord uit en ik richting Langeland iets meer richting stuurboord. Ik vind een mooie omsloten havenkom met 7 mtr mtr water en laat mijn anker zakken om 15.30. Zo nu eerst een borrel.

Note: Er komen nog foto’s bij dit laatste deel verhaal.

Vervolg Baltic 2017 Deel 2